Ronde van de Westfriese Omringdijk

Een sportieve uitdaging met culturele en culinaire ontmoetingen. Zo noemt het programmaboekje de Ronde van de Westfriese Omringdijk die op 2 juli wordt georganiseerd. Het boekje krijg ik twee weken voor de start toegestuurd, samen met de startkaart die ik heb gewonnen door te reageren op een oproep in het clubblad van le Champion. Als dank beloof ik eindredacteur Martin Gerritsen een verslag te sturen. Ik start vanuit Hoorn, één van de vier startplaatsen, naast Enhuizen, Kolhorn en Alkmaar. Deze plaatsen passeer ik in dezelfde volgorde, aangezien de route tegen de klok in loopt. Doordat is gekozen voor vier startplaatsen is het nergens druk, ook niet op de soms smalle weg over de dijk.

Westfriese Omringdijk bij Eenigenburg

Toerclub le Champion organiseerde in het verleden vaker een fietstocht over de Westfriese Omringdijk. De zogeheten Westfriese Omringdijktocht, waaraan ik in 2003 meedeed, trok volgens mij enkele honderden deelnemers. De tocht heb ik de laatste jaren niet op het programma van de toerclub zien staan. Le Champion heeft dit jaar besloten om het grootser aan te pakken. Samen met het programmabureau Westfriese Omringdijk en de Volkskrant is geprobeerd om de tocht nieuw leven in te blazen door het te koppelen aan cultuur en horeca rondom de dijk. Dat lijkt goed te lukken, want er doen maar liefst 1500 fietsers mee aan deze eerste editie, meldt stempelaar Ad Schneider later op de controlepost in Alkmaar.

De culturele en culinaire koppeling is een slimme vondst, al doet het wat geforceerd aan. Enkele toeristische attracties staan vermeld op de routebeschrijving, maar ik vermoed dat alleen recreatieve fietsers, die de kortere afstanden rijden, hiervan gebruik maken. Natuurlijk is het leuk om te weten dat bijvoorbeeld Medemblik beschikt over een Bakkerijmuseum, maar sportieve fietsers zullen deze attractie niet bezoeken tijdens hun tocht, zo vermoed ik. Laat staan de wijngaard in Venhuizen. Wel kan ik me voorstellen dat ik een volgende keer, wanneer ik in de buurt ben met het gezin, één van de attracties zal bezoeken. Op die manier heeft het promoten van attracties toch nog zin.

De langste afstand van 130 km gaat zoveel mogelijk langs of over de dijk, al is dat op sommige punten onmogelijk. Zo is de weg over de dijk tussen Hoorn en Enkhuizen op enkele delen opgebroken vanwege werkzaamheden om de dijk te verstevigen. Daarom worden de fietsers op dit traject niet over de dijk geleid, maar binnendoor via Hem en Venhuizen. Ik fiets eerst met enkele fietsers uit Amsterdam op, maar die gaan net iets te langzaam voor mij, zeker als we de harde wind uit het noordwesten tegen krijgen. Als we aankomen bij de controlepost in het stationscafé in Enkhuizen vertrekt net een groep fietsers met gele shirts, waarop hoveniersbedrijf Rob Leeuw uit Westwoud staat vermeld. Snelle jongens, zo te zien.

Fietsers passeren op de dijk bij Schagen

Deze groep rijdt stevig door, ook met wind tegen. Ik nestel me in het wiel en doe af en toe een korte beurt op kop. Ik realiseer me dat we de komende 50 km wind tegen zullen krijgen. Dat is de reden dat ik rustig aan probeer te doen. Toch ligt het tempo hoog, rond de 30 km per uur. Maar met een groep is dat makkelijker dan alleen. We rijden op een fietspad op de dijk, met uitzicht op het IJsselmeer. Vlak voor de witte vuurtoren roept iemand 'Naar de weg!' We slaan af naar de weg beneden de dijk. Op die manier kunnen we harde wind en confrontaties met langzamere fietsers op het fietspad te vermijden. Dat lijkt me een verstandige keuze, maar helemaal eerlijk is het niet: hierdoor wordt onze fietsafstand iets korter.

In Andijk zien we vlakbij de weg in een sloot een paard liggen, die de brandweer op de kant probeert te trekken. Voor het paard ziet het er niet goed uit, maar we besteden er verder geen aandacht aan en fietsen door. <Bij thuiskomst lees ik op 112Nederland.nl dat het paard gewond was en zelfstandig uit de sloot kwam nadat een buurtbewoner met een minikraan een stuk grond uit de hoge walkant had geschept.> Vlak voor Medemblik worden we gefotografeerd door Sportplaat.nl, waarna we langs het kasteel Radboud rijden. Hier passeer ik Championner Arie, die ik herken van de Klassiekerweek waaraan ik in 1995 meedeed. Ik groet hem in het voorbijgaan, maar helaas maakt Arie geen aanstalten om aan te pikken. Ik kies ervoor om bij de snelle groep uit Westwoud te blijven.

Voorbij Medemblik steken we de dijk over en rijden we aan de rand van de Wieringermeer. Ik geniet van de weidsheid en de strakke lijnen in het landschap. De wind heeft hier vrij spel, al zorgt een vuilnisberg en enkele bomenrijen voor beschutting. Bij het viaduct over de A7 sprinten we om wie er als eerste boven is, waardoor de groep even uit elkaar valt. Gelukkig rijden de voorsten niet hard door en kunnen we hergroeperen. Tussen Lambertschaag en Aartwoud worden we over een smal fietspad met betonnen platen gestuurd. Dat zorgt voor een irritant gebonk tijdens het rijden. Ook is het lastig om in te halen op het smalle fietspad. We hadden beter op de weg aan de andere kant van de dijk kunnen blijven fietsen. Wellicht een tip voor volgend jaar?

Aan de koffie in Kolhorn

We fietsen verder, over de Westfriesedijk naar Kolhorn, waar we in restaurant 't Anker koffie met appeltaart bestellen. Dat smaakt hier heerlijk, al duurt het oponthoud met een half uur vrij lang. De bediening is niet berekend op grote aantallen fietsers: koffie komt per kop uit de automaat en om af te rekenen moeten we in de rij gaan staan. Gelukkig heeft niemand haast, zodat ik met een gerust hart weer aan kan sluiten bij de groep. Als we Kolhorn uit zijn steken we de weg over, de dijk op. Hardrijder Koos zet zich op kop en voert het tempo langzaam op. De groep krijgt het zwaar te verduren, vooral door de bochtige weg rondom de 'wielen', de plekken waar vroeger de Omringdijk het begaf tijdens overstromingen. Ik zorg dat ik voorin de groep, in het wiel van Koos uit de wind zit; anderen hebben het achterin de groep een stuk lastiger.

Op de dijk tussen Eenigenburg en Krabbendam

Net op het moment dat het hoge tempo de groep uiteen dreigt te vallen, krijgt Koos een lekke band. Voor sommigen komt deze pech als geroepen. Van de tijd nodig is om een nieuwe band om te leggen maken we dankbaar gebruik door te plassen, wat te eten of een paar foto's te maken. Vijf minuten later vervolgen we onze weg, maar in een beduidend langzamer tempo. Mijn verwachting, dat de Westfriese Omringdijk met harde wind zou zorgen voor een afvalrace, komt niet uit. We blijven als groep bij elkaar tot aan Alkmaar. Vlakbij het stadscentrum zien we een drakenbootrace op het water, waarna we halt houden bij de Alkmaarse Poort waar een stempelpost is ingericht. Hier heerst een gezellige drukte, niet alleen vanwege de vele fietsers, maar ook vanwege de entourage. We kunnen ons tegoed doen aan Opperdoezer Rondes, de aardappeltjes uit West-Friesland, en een circusartiest die rond rijdt op een fietsmobiel oogt als Jules Verne.

De laatste etappe, van Alkmaar naar Hoorn, gaat voor de wind. We volgen de slingerende dijk via Oterleek en Ursem en slaan in Avenhorn af naar Oudendijk. Voor Scharwoude maakt de dijk een grote bocht, met aan de binnenkant een meer, dat is ontstaan na een dijkdoorbraak in 1675 waardoor een groot deel van West-Friesland onder water liep. Dat de strijd tegen het water nog steeds actueel is bewijzen de plannen om ook dit gedeelte van de dijk te verstevigen. Dat zal komende jaren moeten gebeuren, waardoor fietsers zullen worden omgeleid. Dat is gelukkig nu nog niet het geval. Na een eindsprint bij het plaatsnaambord fietsen we het centrum van Hoorn binnen. Bij café het Schippershuis aan de haven stempelen we af en ontvangen we als herinnering een bordje. Een glas bier of AA-drink op het terras sluit een mooie fietstocht af over één van de oudste dijken van Nederland. Voor herhaling vatbaar!　

Café 't Schippershuis bij haven van Hoorn